Israël: hoe zit dat eigenlijk?
Wie in een willekeurig gezelschap over ‘Israël’ begint, kan meestal rekenen op verhitte discussies. Daarbij zijn in kerkelijke kringen de argumenten niet alleen rationeel maar vaak ook emotioneel. Dat kan al gauw ontaarden in een heftige woordenstrijd, waarbij het eigen gelijk voorop staat en er nauwelijks bereidheid is te luisteren naar wat de ander zegt.
Wat voor het vormen van een mening over Israël betreft, is er voor christenen maar één betrouwbaar en gezaghebbend criterium: de Bijbel. Maar het probleem daarbij is dat bijna altijd iedere gelovige meent dat zijn visie de juiste Bijbelse visie is. En dat is begrijpelijk. Want je behoort er vanuit te gaan dat wanneer iemand tot een bepaald standpunt is gekomen, hij dat in alle oprechtheid en eerlijkheid heeft gedaan. Niettemin, eerlijkheid en oprechtheid zijn niet hetzelfde als onfeilbaarheid.
Iemands persoonlijke en kerkelijke achtergrond is grotendeels bepalend voor zijn visie op de Schriften in het bijzonder op Israël. Dat moeten we ook durven erkennen als we met andere overtuigingen dan de onze te maken krijgen. Voor een zinvolle discussie moeten we wel bereid zijn tot zelfkritiek, en waar nodig tot het aanbrengen van correcties op onze eigen visie.
Als een omstreden Bijbels onderwerp (zoals Israël) aan de orde komt, is het noodzakelijk om er als het ware aan te beginnen ‘als een blanco bladzijde’. Naarmate de discussie vordert, kun je die bladzijde dan beschrijven om uiteindelijk tot een standpunt te komen. Als iedereen de moed heeft dat te doen, is een gedachtewisseling zinvol, ook al ben je het op het einde misschien nog niet met elkaar eens. Maar idealiter zou dat een gezamenlijk standpunt moeten kunnen worden.
Het concept ‘Israël’ omvat meerdere aspecten. Vanzelfsprekend begint alles met Gods beloften aan Abraham. Maar ook alles wat daarna volgt, speelt een rol bij onze beeldvorming over Israël. Denk aan alle ups en downs in de geschiedenis van het Joodse volk, met als eerste grote dieptepunt de ballingschap van de tien stammen, gevolgd door die van de twee overige stammen. Tot zover kunnen de meeste christenen elkaar wel vinden, als het over de Bijbelse visie op Israël gaat.
Maar het tweede dieptepunt is veel fundamenteler: het volk, onder aanvoering van hun leiders, verwerpt Jezus als ‘de Gezalfde des Heren’. Wat betekent dat voor een Bijbelse visie op het nieuwtestamentische Israël? Heeft God zijn verbondsvolk nu verstoten? In het nieuwe testament komen ook de bekeerde heidenen in beeld, als zijnde deel van het volk van God. Hoe zit dat dan vanaf die tijd met de verhouding tussen ‘Jood’ en ‘heiden’? Naar aanleiding van het bovenstaande, heb ik me nog eens opnieuw verdiept in “Israël in het Nieuwe Testament”. Het resultaat daarvan heb ik vastgelegd in enkele korte artikeltjes over dit onderwerp. Ik zou deze graag met u als lezers willen delen. De bedoeling daarvan is dat u ze, met de Schrift als criterium, zult willen toetsen op hun ‘waarheidsgehalte’. Dit in navolging van wat de Joden in Berea ook deden: “De Joden in Berea … bestudeerden dagelijks de Schriften om te zien of het inderdaad waar was wat er werd gezegd” (Hand.17:11). Daar gaat het tenslotte om: niet of u of ik of iemand anders gelijk heeft, maar of het waar is volgens de Schríften.
Laurens Joosse, 2018
Download hier het document: Israel in het nieuwe testament, verzameld in 10 delen